Bağlı Klor Nedir? Havuz suyu içindeki idrar, ter ve diğer bakteri ile reaksiyona girmiş ama bakteriyi parçalayamayıp kloramin basamağındaki klor miktarına denir. Bağlı klorun varlığı, kirleticilerin mevcut olduğunu ve bunların aktif olarak nötralize edildiğini gösterir. Temiz, sterilize edilmiş bir havuz sıfır bağlı klor içerir. Havuz suyunda kabul edilebilir max. bağlı klor miktarı 0.2 ppm dir. Bunun üzerindeki bir oranda mutlaka klor şoklaması yapılması gerekir. Bağlı Klor; Kuvvetli, tahriş edici klor kokusuna, Göz yanması ve tahrişine Klorun dezenfektan etkisinde azalmaya sebep olur. Bağlı Klor Oluşumu Suya Amonyak ( NH3)Ham sudan, Yüzücülerin terlemesinden (yoğun kullanım), İdrardan, Bakterilerin kimyasal yapısından, Yosunların kimyasal yapısından vs. giriş yapmaktadır. Serbest klor, bakterileri öldürmek ve NH3’ü oksitlemek için amonyak ile reaksiyona girer ve bağlı klor oluşur. Serbest Klor Nedir? Serbest klor, zararlı mikropları yok etmek ve kirleticileri nötralize etmek için mevcut olan, milyonda parça (ppm) olarak ölçülen klor miktarıdır. Havuz suyu içinde bakteri ile reaksiyona girmemiş, havuzu sterilize etmek için çalışan klora serbest klor denir. Suda yeterince serbest klor yoksa, biriken bakteri ve diğer kirleticiler çıkarılamaz. Havuz suyunda 1-3 ppm aralığında serbest klor bulunması gerekir. Serbest klor DPD1 hapı ile ölçülür. Test kiti içinde klor ölçüm gözüne atılarak eritilen DPD1 hapı klor ölçüm gözünde koyu pembe bir renk oluşmasına sebep olur. Tabletli Test Aletleri Toplam Klor Nedir? Havuz suyunda serbest klor ile birlikte bağlı klor oranının toplamına denir. Toplam klor miktarı ölçümü, DPD3 hapı ile ölçülür. Bağlı klor is bu iki oranın arasındaki farktır. Dolayısıyla eğer suda bağlı klor yok ise DPD3 ile yapılan ölçüm ile DPD1 ile yapılan ölçüm aynı sonucu verecek, toplam klor ve serbest klor miktarı arasındaki fark sıfır çıkacaktır. Bağlı klor = DPD3 - DPD1 ( Bu oran 0.2 ppm'i geçmemelidir. Aksi halde klor şoklaması yapılması gerekir.)
Bağlı kloru test etmenin diğer bir yolu burnunuzu takip etmektir. Eğer bağlı klor miktarı yükseldiyse, havuz suyundan bir avuç su alıp su koklandığında güçlü bir klor kokusu alınır.
KLOR ŞOKLAMASI NASIL YAPILIR ŞOKLAMA Havuz suyuna aşağıda belirtilen durumlarda klor şoklaması yapılır. Havuza ilk kez su doldurulduğunda, Havuza yüklü miktarda su eklendiğinde, Havuz suyu kötüleşmişse; Yosun oluşumu, Bulanık su, Kahverengi (demir içerikli) su, Siyah-kahverengi ( mangan içerikli) su, Bağlı klor miktarı 0,2 mg/lt oranını aşmışsa havuz suyuna şoklama yapılır. Havuza klor şoklaması yapılmadan önce pH 'ın 7.0 ile 7.4 aralığında olması gereklidir. Bundan dolayı önce pH gerekli seviyeye getirilmeli, sonra klor şoklaması yapılmalıdır. Şoklamada kullanılacak stabilizatörlü klor,günlük klor ihtiyacının en az 4 katı dozajda olmalıdır. Stabilizatörlü klor kullanılan havuzlarda stabilizatör seviyesinin artmaması için stabilizatörsüz klorla ( kalsiyum hipoklorit veya sıvı klor) şoklama yapılır Şoklama yapıldıktan sonra klor değeri normale dönene kadar devam eden min 12 saat havuz kullanılmamalıdır. Klor şoklamasın da kullanılacak klorun içeriğinin bir önemi yoktur. Önemli olan pH'ı ayarlanmış havuz suyuna günlük kullanılması gereken klorun en az 4 katının verilmesidir.
Diğer bir yöntemle hesaplama yapılırsa, klor şoklaması yapılırken kullanılması gereken şok klor miktarı; bağlı klor miktarının 10 katıdır. Örneğin ; 100 tonluk bir havuzda, Serbest Klor: 0.6 ppm ( DPD1 ile) , Toplam klor : 1.0 ppm (DPD 3 ile) olarak ölçüldüğüne göre , bu havuz yapılacak klor şoklamasındaki klor miktarı;
Bağlı klor = Toplam Klor – Serbest Klor = 1.0 – 0.6 = 0.4 ppm dir. Olması gereken şok klor miktarı ise 10 * Bağlı Klor = 10 * 0.4 ppm = 4 mg/lt (ppm) dir. Bu durumda havuza klor şoklaması için verilmesi gereken klor miktarı ; Sıvı Klor (NaOCL) % 10 'luk olduğu kabul edilirse, 100 tonluk havuza 4 lt verilmesi gerekir. Kalsiyum hipoklorit Ca(OCL)2 % 65-75 'lik , 100 tonluk havuza 600 gr verilmesi gerekir.
100 tonluk havuzda klor ilavesi ile oluşan Serbest klor miktarları (ppm)
Klorun Cinsi
Verilen Miktar
ppm (mgr/lt)
TriKlor (%90)
1 kg
9 ppm
Kalsiyum Hipoklorit (%65-75)
1 kg
7 ppm
DiKlor (%56-63)
1 kg
6 ppm
Sıvı klor (%10 'luk)
1 kg
1 ppm
KLOR ŞOKLAMASI HESABI 100m3 havuz için; 1ppm= milyonda bir demektir. 1 ppm klor için 1.000.000 litre suya 1 kg klor gerekmektedir. 100m3 yani 100.000 lt için 0,100 kg ( 100 gr) klor gerekmektedir. Bu hesaplar %100 klor içindir. Kullandığımız klorlar %56, %60, %70, %90’lık klorlar ise, klor konsantrasyonuna göre çarpan değişir; %56 klor için 100/56=1,785 %60 klor için 100/60=1,66 %70 klor için 100/70=1,428 %90 klor için 100/90=1,11ile çarpılır.
Buna göre örneğin %56’lık klor ile şoklamada gerekli klor miktarı; 100m3 suda 1 ppm için 100 gram (0,1 kg) %100 içerikli klor gerektiğini yukarıda belirtmiştik. Eğer şoklamada %56’lık klor kullanılacaksa; 0,1 kg x1,785=0,1785 yani 180 gr klor kullanılmalıdır. 5 ppm klor içinse 180x5= 900 gr klor gerekmektedir.
Önemli;BAĞLI KLOR ŞOKLAMASI için bağlı klor miktarının on misli ppm klorla şoklama yapılır. Diğer sebeplerden yapılacak şoklamalar için 3-5 ppm arası yeterlidir.
BAĞLI KLOR OLUŞUMUNU KESİN ÖNLENMESİ
Bağlı klorun oluşmasını önleyen dezenfeksiyon sistemleri mevcuttur. Ozon Yüzme havuzu dezenfeksiyonunda ozon normal olarak klorla birlikte kullanılır. Son derece güçlü oksidan bir ajan olarak ozon sudaki organik kirlerin ve yüzücülerden, gelen diğer yabancı maddelerin yok edilmesinde son derece etkindir. Ancak suda kalış süresi kısadır. Klorun birlikte uygulanmasının sebebi, suda olabilecek anlık bulaşmaların önlenmesine yönelik tampon oluşturmaktır. Yüzücülerden kaynaklanan kirlenme, ozon tarafından büyük ölçüde yok edildiğinden, serbest klor bakiyesi kolaylıkla muhafaza edilir ve bağlı klor konsantrasyonu minimize edilir. Ozon, havuz sirkülasyon sistemi içerisinde tesis edilen bir sistem ile üretilir. Önemli; İl Sağlık Müdürlüğü denetimlerindeki su numunesi alımlarında bağlı klor parametresi çok yüksek görülür. Bunun sebebi analiz yapılırken bağlı klorun değerini tayin eden DPD3 tableti ozonun oksitleyici etkisi ile yüksek renk verdirdiğindendir. Kurumsal ve ticari havuzlarda bu durum uygun olmamaktadır. Sonuç olarak uyarı ve sonrası kapama cezası almaktadır.
Ultra Viyole Dezenfeksiyon Sistemleri Havuz suyu dezenfeksiyonu, sirkülasyon sistemi üzerine monte edilen bir ultraviyole ışık kaynağının içerisinden suyun geçirilmesi suretiyle yapılabilir. Bu sistemde, dezenfeksiyon anlık olup suda herhangi bir tampon bakiye kalmaz. Bu yüzden mutlaka ikinci bir tampon oluşturacak dezenfeksiyon ajanı ile birlikte kullanılmalıdır. İl Sağlık Müdürlüğünün denetimlerinde alınan su numunesinde bağlı klor parametresi 0,20ppm'in çok altında görülür. Her numune alımında uygundur sonucuna ulaşılır. Kurumsal ve ticari havuzların tek çözümü dezenfeksiyon sistemidir.
Ozon ve Ultra-Viyole yalnız başına kullanılamaz, sıvı klor dozajlama sistemi ile ya da daha güçlü ve etkili olarak yardımcı kimyasallardan da %80 tasarruf sağlayacağınız Tuz Klor Jenaratörü ile birlikte kullanılması önerilir. Ultraviole Dezenfeksiyon Cihazları Havuz keyfiniz sağlıklı olsun!
Havuz inşaatı
Havuz bakımı
Havuz kimyasalları
Havuz ekipmanları
Havuz tasarımı
Havuz projelendirme
Havuz yapımı
Havuz yapım maliyeti
Havuz özellikleri
Havuz çeşitleri
Havuz modelleri
Havuz için malzeme seçimi
Havuz için teknik bilgi
Havuz için öneriler
Havuz için ölçümler
Havuz bakım hizmetleri
Havuz yapımında son trendler
Havuz inşaatında kullanılan teknolojiler
Havuz için güvenliği
Havuz için çevre dostu yöntemler
